Wij voorspellen een fors debat in de gemeenteraad, zo liet de Ouderen Advies Raad Oost (OAR) voor de zomervakantie al weten. Nu de Eerste Kamer de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) heeft aanvaard en de wet dus rechtskracht heeft, komt het debat over de invulling daarvan in elke gemeente op gang. De OAR is door de deelraad ingesteld en geeft gevraagd én ongevraagd advies aan het bestuur over alle aangelegenheden op het terrein van het welzijn van ouderen.
In Amsterdam ligt de invoering van de WMO ingewikkeld, mede doordat er instanties zijn die al van alles hebben ingevuld en er in verschillende ‘proeftuinen’ ook al van alles besloten wordt, terwijl het Nieuw Amsterdams Zorgstelsel (NAZ) nog niet eens echt is geformuleerd. De Ouderenraad maakt zich hier zorgen over. Er is ook goed nieuws: er komen woningen voor ouderen in Oost.
Onnodig ingewikkeld
Wij constateren, dat het nieuwe gemeentebestuur onlogisch aan de gang is gegaan. Zonder eerst het nieuwe beleid (het NAZ) te formuleren en democratisch vast te leggen, verschijnen er stukken over de uitvoering van beleid. Daarbij wordt soms (ten onrechte) oud beleid gevolgd en soms ook nieuw beleid intern geformuleerd dat daarna (ten onrechte) in contractbesprekingen wordt opgenomen. Oud beleid voortzetten kan onzes inziens alleen als er sprake is van nagenoeg gelijkblijvende omstandigheden. Dat is niet zo. Er is dit voorjaar bij de verkiezingen in Amsterdam een aardverschuiving geweest. Er kwam een nieuw bestuur en er zijn nu nieuwe meerderheden in de gemeenteraad. Daar komt bij dat de in 2013 geformuleerde Amsterdamse ‘koersbesluiten’ ook al voor de raadsverkiezingen sterk verouderd waren, omdat de WMO-plannen fors gewijzigd zijn.
Ook in politiek Den Haag wordt nu met andere meerderheden gewerkt. De Haagse plannen ten aanzien van de WMO en de daarbij behorende bezuinigingen zijn bijgesteld. Er wordt nu bij voorbeeld veel minder bezuinigd op de Hulp bij het Huishouden dan eerder het plan was (en dat in Amsterdamse plannen uit 2012 en 2013 werd ingecalculeerd). Een ander voorbeeld betreft het in veel meer gevallen toestaan van vrije keus bij de zorginvulling (met gebruikmaking van ‘het persoonsgebonden budget’). Ook die wijziging was in de Amsterdamse plannen in 2013 niet opgenomen.
De volgorde bij besluitvorming
Een logische volgorde zou er als het volgt (hebben) moeten uitzien:
1. Een nieuw beleidsstuk schrijven waarin de rechtsgeldige WMO, die op 1 januari 2015 in werking treedt en het in Amsterdam door de Raad onlangs geaccepteerde coalitie-akkoord leidraad zijn. Dat beleidsstuk bediscussiëren en al dan niet gewijzigd vaststellen (in een raadsvergadering),
2. Een concept Verordening WMO opstellen, bediscussiëren en al dan niet gewijzigd vaststellen,
3. De wethouder gaat met zorgaanbieders en andere instanties de praktische zaken regelen.
Helaas is de volgorde net andersom. Op 1 augustus is het onderhandelen gestart met zorgaanbieders. Dat wil zeggen met een gesloten groep van aannemers en onderaannemers in de zorg. Nieuwe initiatiefnemers krijgen ondanks de positieve waardering in het coalitieaccoord geen uitnodiging om in 2015 mee te gaan doen. Ook is bij de Hulp bij het Huishouden weliswaar veel gehandhaafd, maar wordt bij de uitgangspunten zo maar uit het niets een nieuw systeem gelanceerd waarbij niet meer wordt afgerekend per uur (of een deel daarvan), maar per ‘schoon en leefbaar’ huis. Hoe dat gecontroleerd wordt is een probleem en ook het onderdeel signalering verdwijnt zodoende grotendeels. Naast andere bezwaren constateren we ook, dat dit plan in strijd is met het coalitieaccoord.
Afgezien van de inhoud van de onderhandelingen zijn wij het niet eens met de wijze waarop er zonder in het openbaar gevoerd overleg gewerkt wordt. Afspraken worden geschonden. Een openbaar debat, waarbij de woordvoerders van de coalitiepartijen ons (de burgers van Amsterdam) uitleggen hoe de schade kan worden beperkt lijkt ons nu nodig. Het excuus van gebrek aan voorbereidingstijd is onzes inziens te gemakkelijk en is trouwens ook onjuist.
Dat punt twee nu in de inspraakperiode is beland is wel een stuk beter, dan hoe het met punt drie is gelopen. Er is ruimte voor discussie. Maar die ruimte wordt vooral gevuld met debat over zaken, die in punt een hadden moeten worden bediscussieerd.
Ondertussen is de verwarring die naar buiten kwam bij de inspraakmiddag over de voorgestelde WMO-verordening groot. Die middag was midden in juli op een van de warmste dagen van het jaar. Er zaten zo’n veertig burgers en ambtenaren in de zaal. Van de OAR Oost waren vier leden aanwezig. Er was veel kritiek, maar lang niet alle aangesneden zaken hadden betrekking op de voorgestelde verordening. De OAR Oost heeft aan de discussie stevig meegedaan. Wij zijn benieuwd hoe de verordening er uiteindelijk uit zal zien.
Tenslotte: de discussie over de WMO en daarop aansluitende verordeningen zal dit najaar veel tijd vergen, maar wij er zijn voorlopig wel gerust op dat op papier zowel het beleid als ook de WMO-verordening voor veel mensen een zo goed mogelijke oude dag bevordert. De wijze waarop de wethouder nu onderhandelt met belanghebbenden zonder goedgekeurd (en in veel gevallen zelfs in strijd met vastgesteld) beleid, moet echter snel worden bestreden. Kortom: het door ons voorspelde debat zal er zeker van komen. En we zullen ons – wellicht samen met u – heel goed voorbereiden. Het Nieuw Amsterdams Zorgstelsel moet en zal voor iedereen die zorg nodig heeft een goed uitgangspunt zijn.
Woningen voor ouderen
We hebben ook goed nieuws: zowel de bouw van ruim 80 voor ouderen bestemde woningen (in de sociale sector) in de Watergraafsmeer, als ook de voorgestane bouw van eenzelfde aantal van die woningen op het Zeeburgereiland krijgt steeds meer gestalte. Van de woningen op het Zeeburgereiland (de Akropolistoren) is de helft bestemd voor de sociale sector, de andere veertig huurwoningen zijn wat duurder. U kunt zich nu al melden als gegadigde. Een enthousiaste groep kwartiermakers (zie foto) zal u graag ontvangen. Kortom: u wordt dringend verzocht om mee te doen. Informatie kunt u lezen via Kwartiermakers@akropolistoren.nl.
Lees ook:
WMO – ‘De dochter kan buurtbewoners vragen om eens langs te gaan bij meneer’
Alles over de OAR.