Niet meer dan 450 IJburgers zijn op dit moment boven de 65 jaar. Dat betekent dat slechts 2,5 procent van de bevolking in deze wijk gepensioneerd is. Ruim tien keer zoveel IJburgers zijn tussen de 35 en 45 jaar oud. Hun pensionering is nog ver weg, maar de kans is groot dat hun ouders in de richting van hun pensioenleeftijd gaan. Het probleem van dat ‘gapende zwarte gat’ zal dan ook aan menige IJburgse keukentafel ter sprake komen.
Er is deze maand een handboek verschenen dat die opa’s en oma’s leert hoe zij, na hun jeugd en volwassen leven, onbekommerd kunnen genieten van hun ‘derde levensfase’.
Met pensioen heet het boek toepasselijk. De ondertitel Zwart gat of Zwitserleven verraadt welke mogelijkheden er zijn. Schrijver Jaap Willems (68) laat zien hoe je met enige inspanning de tweede mogelijkheid kunt realiseren. Hij voerde gesprekken met deskundigen en lotgenoten. Met wetenschappers die onderzoek doen naar gevoelens en gedrag van mensen vlak vóór en na hun pensionering. Met vrienden en bekenden die vertelden welke problemen zij tegenkwamen en hoe zij die hadden overwonnen.
Bovendien kon Willems putten uit eigen ervaring: enkele jaren geleden zwaaide hij af bij de Vrije Universiteit als hoogleraar wetenschapscommunicatie, en moest hij zelf zien hoe hij zijn dagen vulde.
De publicatie van dit boek is niet het enige bewijs dat dit hem goed is afgegaan. Hij heeft zich gehouden aan één van de aanbevelingen in het boek: bezig blijven met dingen die je goed kunt en graag doet. Voor hem was dat schrijven. Als wetenschapper had hij uiteraard al een respectabele lijst met publicaties op zijn naam staan. Nu had hij gelegenheid ook eens voor ‘de gewone lezer’ te schrijven.
Met pensioen is zijn derde boek in dit genre, hoewel dit echt een handboek is en de eerste twee geschreven zijn als roman. In Late liefde beschrijft Willems hoe een weduwnaar opnieuw verliefd wordt. In De erfenis verhaalt hij over familieperikelen rondom de verdeling van een erfenis. De boeken bevatten licht autobiografische trekjes, maar, zo zegt hij zelf, “welke roman heeft dat niet?”
Willems is op IJburg komen wonen vlak voor zijn pensionering. Als oud-Nijmegenaar ervaart hij deze plek als een prachtige combinatie tussen de stad en het buiten wonen. Dicht bij (een deel van) de kleinkinderen die in het centrum wonen. Dicht bij de haven, waar hij en zijn partner hun zeilboot hebben liggen. Ook in de IJburgse samenleving maakt Willems zich verdienstelijk. Zo organiseert hij voor de Watersportvereniging IJburg samen met zijn partner twee maal per jaar de zeiltocht IJburg Sail, en is hij lid van de communicatiecommissie. Ook vrijwilligersorganisatie ViiA kan al enige jaren op hem rekenen. Wekelijks maakt hij een wandeling met een blinde dame, die op deze manier zorgeloos van zon en wind kan genieten.
Jaap Willems had zijn boek zelf niet nodig om zijn leven in te vullen: “Ik hoop er vooral veel anderen mee te helpen.” Dat lijkt te lukken. Het boek beleeft al binnen een maand zijn tweede druk.
Met pensioen – Zwart gat of Zwitserleven? Uitg. Mets&Mets, Amsterdam, € 16,50.