Ik zag een tweet van de schrijver P. Waterdrinker die even in Amsterdam was. Hij zei: ‘Wat een heerlijke gebenedijde stad is het toch. Alles bloeit, lacht en glimlacht. Lente. Hormonen heersen.’ Ik denk dat er sprake is van projectie. Waterdrinker zit, gevlucht uit Sint-Petersburg, geïsoleerd op het Franse platteland. Amsterdammers zelf zien hun stad meestal niet als gebenedijd, ondanks de schoonheid van het woord. Gisteravond was er een schietpartij in de Rivierenbuurt.
Zelf loop ik over Zeeburgereiland en kijk om me heen waar zich hier een schuilkelder zou kunnen bevinden voor als ‘de Russen komen’. Vroeger, aan het begin van de jaren zestig, waren we banger. Mijn moeder had een plank in een kledingkast leeggeruimd waar gehamsterd voedsel stond: blikken doperwten, kapucijners, soep, pakken bloem, suiker en ‘zelfrijzend bakmeel’. Ik weet niet of dat nog bestaat, of dat het met de Russische dreiging verdwenen is. Op het hoogtepunt van de Cubacrisis werden we in klas 2A gerustgesteld door de leraar Nederlands, meneer Smits, die zei dat de roomse filosoof Teilhard de Chardin in zijn geschriften had aangetoond dat een derde wereldoorlog een onmogelijkheid was geworden. De man, een jezuïet, kende Poetin nog niet.
De garage onder het plein voor ons flatgebouw keurde ik af: geen geschikte schuilkelder. Er mag niet eens een ziekenauto over het plein heen rijden. Veel te grote kans op instorting. Dat is het nieuwe bouwen. Vederlicht materiaal gebruiken ze zonder draagkracht, een mooie metafoor voor ons landsbestuur.
Toevallig lees ik een roman van Waterdrinker uit 2016, Poubelle. Voor een groot deel speelt het verhaal zich af in Oekraïne en in Rusland. De schrijver was lang correspondent van De Telegraaf in Moskou, een functie die hem in staat stelde de schermutselingen op het Maidanplein in 2014 van dichtbij te volgen. De hoofdpersoon van Poubelle, de Europarlementariër Wessel Stols, dwaalt in die dagen rond in Kiev zodat we een indringend beeld krijgen van wat de aanloop tot de koloniale oorlog van vandaag bleek te zijn. Waterdrinker maakt vaak een wat verongelijkte indruk. Wie deze monumentale roman leest, kan daarvoor begrip opbrengen.
Ik denk dat we ons tegen langeafstandsraketten afgevuurd vanaf het IJsselmeer het beste kunnen verschuilen onder de prachtige skatebaan hier om de hoek. Wij zoeken dekking terwijl de jeugd doorgaat met freestylen.
Henk Spaan: ‘Dekking zoeken onder de skatebaan’
