Kunst en Cultuur in Oost

Expo in het Scheepvaartmuseum: De zee geeft, de zee neemt

Als klein landje aan de Noordzee hebben we veel aan het water te danken. Maar dat die gulle plas ook meedogenloos kan zijn, weten we door de watersnoodrampen maar al te goed. Gelukkig voelen we ons tegenwoordig veilig en beschermd door dijken, duinen en waterkeringen. Fotojournalist Kadir van Lohuizen zet echter een grote streep door deze gedachte.

De fotograaf reisde de wereld af om de gevolgen van de klimaatcrisis in beeld te brengen. Het Scheepvaartmuseum toont met ‘Rijzend Water’ het indrukwekkende relaas van een gestaag stijgende zeespiegel. ‘Het lijkt iets abstracts en ver van ons bed,’ vertelt Van Lohuizen. ‘Maar dat is een misvatting. In een rapport van Deltares in opdracht van de Deltacommissaris wordt de verwachting uitgesproken dat zonder maatregelen de zeespiegel aan het eind van deze eeuw één tot drie meter gestegen is.’

‘We kunnen ons op dit moment gewoon niet voorstellen dat Amsterdam er over een eeuw niet meer zal zijn,’ stelt de fotograaf. ‘Maar we moeten wel nu handelen. De voltooiing van de Deltawerken heeft ook veertig jaar geduurd. Ik wil de mensen wakker schudden. Miami bijvoorbeeld, staat op een poreus kalksteenplateau. Het water stroomt gewoon onder de dijken door. Dit probleem is bekend, en toch zijn ze daar nog steeds volop aan het bouwen.’

Van Lohuizen heeft uitgebreid research gedaan en brengt een goed gedocumenteerd verhaal. Hij weet met krachtige foto’s (en video’s) de urgentie van het probleem grondig tot de bezoeker te laten doordringen. We zien voorbeelden van het water dat de mensen soms letterlijk aan de lippen staat. Op eilandengroepen als Kiribati, de San Blas-eilanden en de Marshall-eilanden vechten ze dagelijks tegen het water. Het grondwater is brak en gewassen zijn er nauwelijks meer te verbouwen.

De expositie is een lust voor het oog. Een ietwat somber toekomstbeeld wordt verlicht door veerkrachtige kinderen die overal vrolijk lijken op te duiken. Juist voor hen moeten we zuinig zijn op onze aarde. Het doet dan ook goed om te kunnen vermelden dat de expositie wordt verlengd tot 28 februari 2021.

Foto: De nieuwe Zeedijk in Jakarta is niet echt effectief. Het water sijpelt overal door de dijk heen, waardoor delen van wijken blank komen te staan. (C) Kadir van Lohuizen – NOOR (2018).


In cultureel opzicht is Amsterdam-Oost een bruisend stadsdeel. Het wemelt van de galeries, er zijn theaters en musea, en het hele jaar door worden er culturele evenementen georganiseerd. In deze rubriek belicht journalist Wietse Schmidt telkens iets opvallends.