Een jaar geleden spraken wij stadsdeelwethouder Nevin Özütok over de sombere stemming in de IJburgse economie. Leegstand in de commerciële ruimten, startende winkeliers die met moeite het hoofd boven water hielden, anderen die al weer snel verdwenen. Hoge huren, problemen met parkeren en bereikbaarheid. “Het ondernemerschap brengt nu eenmaal risico’s met zich mee,” zo vond de wethouder. Intussen is er veel veranderd.
De wethouder heeft vanuit het stadsdeel geprobeerd om de sombere stemming een positieve draai te geven. Door ervoor te zorgen dat de problemen in kaart werden gebracht. Door winkeliers, horecaondernemers en vastgoedeigenaren aan te zetten tot samenwerking. En door te laten onderzoeken of het mogelijk was een weekmarkt op IJburg te krijgen. Begin 2012 kan het al zover zijn. Locatie: Joris Ivensplein. In december hakt het dagelijks bestuur (DB) van stadsdeel Oost de knoop door. Als het besluit positief uitvalt – en niemand twijfelt daaraan – komt er geld vrij voor de aanleg van de benodigde infrastructuur (zoals elektriciteitsvoorziening). Na de jaarwisseling gaat het stadsdeel een exploitant werven om de markt te realiseren.
Omslagpunt
Terugkijkend op het afgelopen jaar stelt de wethouder vast dat er vorderingen zijn gemaakt. “Er zijn meer winkels succesvol. Het aanbod is beter afgestemd op de behoeften van de IJburger, er is meer reuring in de straten.” De aanstelling van een winkelstraatmanager heeft daar volgens Özütok zeker aan bijgedragen, net als het voeren van meer overleg tussen alle betrokkenen. De grote sprong voorwaarts werd volgens haar echter gemaakt door anders tegen de problemen aan te kijken. “Het omslagpunt kwam toen we met z’n allen besloten niet langer te wachten op realisatie van IJburg 2. IJburg zoals het nú is, daar moesten we al onze energie in steken. Hier en nu moest het gaan gebeuren. En vanaf dat moment stonden alle neuzen één kant op.”
Vijf thema’s
In het voorjaarsoverleg tussen stadsdeel, vastgoedeigenaren en ondernemers werd de problematiek samengevat in vijf thema’s. Rondom ieder thema werd een werkgroep aangesteld die met oplossingen moest komen. De door het stadsdeel gevormde Bestuurstafel heeft tot taak de oplossingen te vertalen naar een plan van aanpak. Zo zorgt het stadsdeel ervoor dat het niet bij praten blijft. Özütok: “Het is nog lang geen tijd om tevreden achterover te leunen.”
Wat zijn de resultaten tot nu toe? We nemen de thema’s met de wethouder door.
Parkeren en parkeerbeleid
“Voor het verbeteren van de bereikbaarheid van winkels en bedrijven wil het DB op IJburg een winkelstraatregime invoeren voor de Pampuslaan en het noordelijk deel van de IJburglaan, zeg maar de ‘winkelkant’. Dit houdt in dat parkeervergunningen van bedrijven en bewoners niet geldig zijn tussen 12.00 en 17.00 uur, zodat er plek is voor bezoekers. Het bestuur besluit daar in dit jaar nog over. Verder bekijkt het stadsdeel of het mogelijk is om, in verband met het toenemend aantal winkels op de Pampuslaan, tijdelijk extra parkeerplaatsen te creëren.”
En hoe is het gesteld met de parkeergarage in het winkelcentrum? Özütok: “Het is de winkeliers nog niet gelukt om eigenaar Achmea iets aan de tarieven te laten doen, maar de onderhandelingen zijn nog gaande.”
Ondernemen en veiligheid
“In samenwerking met de politie zijn er DNA-spray gebieden gerealiseerd. Het winkelcentrum heeft het Keurmerk Veilig Ondernemen behaald, en aan zo’n keurmerk voor het winkelgebied Havenkwartier wordt gewerkt.”
Verhuurbaarheid bedrijfsonroerend goed (BOG)
“Veel commerciële ruimten stonden leeg doordat de huisvestingslasten voor ondernemers te hoog waren. Ook waren veel ruimten te groot. De hoge huurbedragen waren mede gebaseerd op financiële afspraken tussen vastgoedeigenaren en de gemeente Amsterdam: er geldt een naheffing voor ruimten die een andere bestemming krijgen. Voor horeca of winkels gelden namelijk hogere erfpachttarieven.
De vastgoedeigenaren bekijken met de gemeente Amsterdam of die naheffing kan worden opgeschort tot het moment waarop de winkel of de horecavoorziening succesvol blijkt te zijn. Verder streven de vastgoedeigenaren ernaar om waar mogelijk de grote ruimten op te delen in kleinere verhuurbare units.”
Gebiedstypering en branchering
“Wat maakt IJburg nou zo speciaal en wat voor een winkeliers/ondernemers zouden zich hier moeten vestigen? Dat was en is nog steeds de vraag. Naar de branchering loopt nog een onderzoek door het Bureau Stedelijke Ontwikkeling. Inmiddels zijn gebiedjes van IJburg van een typering voorzien: het havenkwartier, de designstrip, het winkelcentrum. Allemaal stukjes IJburg met een eigen signatuur. De sterke kanten van de wijk willen we beter over het voetlicht brengen. Al lijkt het antwoord al zo goed als gevonden: IJburg is een nautische wijk. Dat betekent niet alleen gezelligheid, maar ook dat winkels en horeca niet alleen over land bereikbaar zijn. Ook het water – de haven – kan voor dagjesmensen een interessante aanvoerroute zijn.”
Gebiedspromotie en levendigheid
“Het bureau dat onderzoekt wat IJburg is en wil zijn, gaat op basis van de uitkomsten een promotiecampagne ontwerpen. Promotie van IJburg, zowel bij de IJburgers zelf als bij andere Amsterdammers en mensen uit de verre omgeving. In februari volgend jaar moet het plan daarvoor klaar zijn.”
En de levendigheid? “Daar wordt op allerlei manieren aan gewerkt. Bijvoorbeeld door de ondernemers rondom het Havenkwartier, die zich onlangs verenigden. Er hebben zich ook nieuwe ondernemers gevestigd. En door initiatieven van de IJburgers zelf, die we als stadsdeel met een soepel vergunningenbeleid mogelijk maken. Zo wordt – als de eigenaar groen licht geeft – binnenkort op kavel 32A door omringende bewoners een moestuin aangelegd.”
Wethouder Özütok weet van geen ophouden: “Denk ook aan de intocht van Sinterklaas en de Open Havendag. En aan andere evenementen zoals Inside Design, dat ruim achtduizend bezoekers trok. Binnenkort hebben we voor de tweede maal de door ondernemers geïnitieerde Kerstmarkt.”
Door Carla M. Peddemors
Foto: Op het Joris Ivensplein verrijst in 2012 als alles volgens plan verloopt een weekmarkt.