Toen Floyd Landis Armstrong beschuldigde van doping gebruik, zei mijn man: “Als Amstrong heeft gebruikt, eet ik mijn schoen op.” Hij heeft zijn schoen nog niet opgegeten, hij heeft er wel een paar bij gekocht inmiddels. Maar aan schoenen en mijn man kan ik een ander blog wijden.
Ik heb mijn man niet aan de weddenschap gehouden, want wat kan die Armstrong liegen zeg! Hij zou acteur moeten worden. Of president. Of in die volgorde. Dr. Phil zou zeggen: you man, you made lying a higher artform!
Iedereen liegt wel eens. De een meer dan de ander. Er zijn leugentjes ‘om eigen bestwil’, bedoeld om de ander niet te kwetsen: “Ach, wat een leuk schattig stenen poesje met Swarovksy kristallen. Dat had je nu nou niet moeten doen” (dit laatste is dan weer geen leugen). “Of je een lelijke kont hebt? Nee joh, Jennifer Lopez zou er jaloers op zijn.” Natuurlijk, het voorkomen van klappen, hysterie of een celibatair huwelijk kan ook sterk motiveren tot dit soort leugentjes.
En dan kom je al snel terecht in de categorie: een leugen om beider bestwil, ter behoud van de relatie. Het pubermeisje dat een uurtje in het park fietst om daarna te beamen dat de pianoles best leuk was. Ze weet dat haar ouders vinden dat muziek bij de opvoeding hoort, dan voelen zij zich goede ouders. Ze weet ook dat de leraar haar een onverklaarbaar vervelend onderbuikgevoel geeft. Praten met haar ouders is sowieso een vermoeiende bezigheid. Praten over iets wat ze zelf niet eens helemaal snapt, is ondoenlijk. Het park lijkt na een zorgvuldige overweging de meest chique oplossing. Totdat haar ouders erachter komen…
Als psycholoog kun je leugens in de hand werken of juist de kans daarop verkleinen. Hoeveel biertjes drink je op een avond? “Oh, ik weet het niet, misschien vijf of zes.” Hoeveel kratten bier drink je op een avond, twee of drie? “Nee, eentje maar, er blijven er altijd nog wel een paar flesjes over.” Denkt u dat uw zoon drugskoerier is? “Nee, dat zou mijn zoon nooit doen.” Wie vertrouwt u goed genoeg om mee te helpen uw zoon uit de problemen te houden, dat hij geen drugs meer vervoert? “Nou, ik dacht aan zijn oom.”
Eerlijkheid staat bij ons hoog in het vaandel. Daarom scoren Nederlanders zo hoog op factor: ‘lomp’ in de wereld. Als je hoort: You Dutch are so honest, ga dan niet glimmen van trots maar vraag je af wat je nu weer hebt gezegd. Het is ook heel Nederlands om te denken dat je met eerlijkheid respect toont. Het omgekeerde is soms juist het geval. Vader: “Zoon, rook je?” “Nee, papa, natuurlijk niet.” Het is natuurlijk wel. Maar het zou wel heel onrespectvol zijn om je niet te houden aan de regels van je vader en dat ook nog eens te gaan verwoorden.
Er bestaan verschillende opvattingen tussen culturen en tussen mensen wat liegen nu precies is en hoe erg dat is. Maar over Armstrong zijn we het allemaal eens: Armstrong is gewoon een groot liegebeest.