Van 12 juni tot en met 23 juli sluit de gemeente de Weesperstraat af voor auto’s. De straat die te boek stond als snelweg door de binnenstad ambieert een tweede leven als ‘green mile’. Een plan met gevolgen voor de noordoostelijke kant van de stad.
Auto’s eruit, planten erin. De Weesperstraat is in de hoofden van sommige planologen, lokale politici en beleidsambtenaren niet langer die naargeestige autoroute. Naar de Weesper- en Wibautstraat trokken in de loop der jaren steeds meer gemeentelijke diensten, instellingen van de Hogeschool van Amsterdam en UVA. Veel mensen wonen er niet, maar de Stopera zelf zit er wel al een tijdje. Best een vieze plek, ontdekten ze. Liever werken en pauzeren ze in schone lucht. De straat is daartoe omgedoopt tot een living lab van de smart city. ‘Green mile’ of ‘Knowledge Mile’, noemen ze hem liefkozend. Al experimenterend kan de gemeente samen met de instellingen kennis opdoen die de straat schoner, slimmer en groener maakt.
Weesperknip
Een van de eerste grote experimenten die de gemeente opzet is de ‘Weesperknip’. Deze zomer mogen er zes weken lang geen auto’s in of uit. Da’s best een ding omdat deze straat een van de drukste autoroutes is van de stad. Het intensieve gebruik ervan lijkt erop te wijzen dat Weesper- en Wibautstraat noodzakelijke autostraten zijn. Voor automobilisten uit Oost, Centrum en Noord voorziet hij in een grote behoefte. Oost en Noord groeien snel. Niet het moment om de hoofdleiding af te sluiten, lijkt me. Toch gaat de gemeente hiermee experimenteren. Behalve de Weesperstraat worden ook alle ‘sluiproutes’ in het oostelijke deel van het centrum geknipt. De vele auto’s uit de IJtunnel en het oostelijk deel van de binnenstad kunnen via een omweg door Kattenburgerstraat en Piet Heinkade hun weg vinden. Liever nog ziet de gemeente ze een grotere omweg maken via de ring A10.
Ik wil graag voorsorteren op enkele uitkomsten. Natuurlijk wordt de Weesperstraat deze zomer stiller en schoner. Om diezelfde reden wordt Oost nog drukker en vuiler. De Piet Heinkade die al jaren kampt met enorme dieseluitstoot van de Passenger Terminal voor cruiseschepen, schiet omhoog in het toplijstje vervuilde straten. Verschillende wegen in Oost komen vast te staan met auto’s, zoals de nu al overvolle Middenweg en Mauritskade. Het rapport zal dat straks het ‘waterbedeffect’ noemen. Een ander onvoorzien fenomeen dat gemeten gaat worden is de toename van het aantal gereden kilometers. Omrijden blijkt geen afsnijden.
Overbodige kennis
Natuurlijk is het belangrijk dat de stad schoner, stiller en groener wordt. Dat gemeente samen optrekt met hoger onderwijsinstellingen is eveneens goed. Maar je eigen asfaltweg transformeren in een groene wandelboulevard en het vuil naar Oost en Noord vegen – waar wél veel inwoners leven – is niet smart. We hoeven de deskundigen toch niet uit te leggen dat de stad een open systeem is waar de botte schaar geen oplossing biedt. Goedkoop is het knipexperiment van aankomende zomer niet. Walther Ploos van Amstel, lector citylogistiek aan de Hogeschool van Amsterdam, beraamt de kosten van de pilot op ongeveer 10 tot 12 miljoen euro. Daarmee kopen inwoners van Amsterdam zes weken lang een frisse Weesperstraat vol schone gebakken lucht.
Experiment met autoloze Weesperstraat is het vuil naar Oost en Noord vegen
