In een zomer waarin pubers uit het Gooi in Knokke-Heist de beest uithingen tot en met het ‘kopschoppen’ van een Belgische agent, hadden in Den Haag de Marokkanen het weer eens gedaan. En Rutte maar beweren dat er in Nederland geen ‘systemisch racisme’ bestaat. Zijn rellen in de Schilderswijk een etnisch probleem?
Zoals de lezer hier al eerder hoorde, groeide ik op in Amsterdam-Slotermeer. Aan het eind van de jaren vijftig waren er op het kruispunt Slotermeerlaan/Burgemeester de Vlugtlaan, vooral ’s zomers, enorme rellen als nozems uit Haarlem op hun brommers naar onze wijk scheurden. Dan werd het knokken. Ik mocht helaas niet meedoen van mijn vader. Nu begrijp ik wel waarom niet. Iemand van elf kan beter binnenblijven als er klappen met gummiknuppels vallen.
Even verderop in de buurt werd er regelmatig gevochten door autochtone pubers en Indische Nederlanders die hier naartoe waren verhuisd.
Later toen ik ouder werd en bij ons in de straat een jeugdcafé bestierde, moesten we enorm op onze hoede zijn voor jongens uit de Van Leeuwenlaan die graag ons interieur kwamen slopen.
Op 5 mei 1959 stond het Beukenplein in Oost op stelten toen honderden jongeren knokten met de politie. Ze gebruikten de rijweg als dansvloer. Een vrouw die erdoor wilde en toeterde, werd uit haar auto gesleurd. De politie werd bekogeld met stenen en fietsbeldoppen. Ik weet niet of de lezer zich het gewicht van de fietsbeldoppen uit 1959 herinnert: ze waren ongeveer zo zwaar als een stoeptegel.
Een paar maanden later waren er elk weekend knokpartijen op de Dam en het Leidseplein tussen nozems en politie. Die sloegen erop met gummiknuppels en iets wat ‘de blanke sabel’ heette. Ik kreeg de indruk dat je daarvoor enorm moest uitkijken, voor die blanke sabel.
De migratiehistoricus Leo Lucassen schreef onlangs dat straatrumoer van alle tijden is. Ook hij noemt het gebruik van de blanke sabel, waaraan in 1960 een Haagse jongen van zestien na een houw overleed. Lucassen had voor zijn stuk aan bronnenonderzoek gedaan. Ik gebruikte vooral mijn geheugen om te betogen dat rellen een puberprobleem is. Met een Marokkaanse achtergrond heeft het niks te maken.
Henk Spaan: Knokken
