In verband met de bouw van een van de projecten van Dorens Architects kom ik regelmatig op Centrumeiland. Centrumeiland kent een stratenplan waarbij geen plaats is voor auto’s. De huizenblokken staan dicht op elkaar. De openbare ruimte is zo krap bemeten dat ik mij afvraag of er nog bomen geplant zullen worden, als het ooit afkomt. Er staan nog een paar losse bouwhekken. Flarden bouwfolie zijn verstrikt in de mazen van de hekken. Stukken piepschuim waaien door de straten, in een modderige plas staat een Dixie.
De bebouwing zou ik kenmerken als ‘uitgesproken stenig’. Robuuste, in baksteen uitgevoerde woonblokken bepalen de toon. De woonblokken zijn overwegend ‘rationeel’ van karakter, dat wil zeggen allemaal dezelfde ramen op een rij, alle ramen recht boven elkaar. Eén blokt valt uit de toon. Het lijkt alsof het is gebouwd met sloophout, afgedankte houten kozijnen en wat er verder nog aan losse bouwmaterialen te vinden was op Centrumeiland.
Ik vroeg aan een van ‘mijn’ bouwvakkers, een stugge West-Fries die het hele jaar door in korte broek loopt, of hij de bouwers van het sloopkasteel kende. “Het benne krakers,” was zijn korte antwoord. Vanaf toen hadden wij het over de krakers aan de overkant. Omdat krakers over het algemeen weinig geld uitgeven aan hun behuizing, en omdat het krakersbolwerk er ook als zodanig uitziet, zoemde het rond in de buurt dat door de krakers de woningwaarde wel eens zou kunnen kelderen.
Die stemming sloeg om toen De Warren, zoals het blok heet, in 2023 de Amsterdamse Architectuurprijs (de AAP) won en in 2024 de Amsterdamse Nieuwbouwprijs. Een citaat bij de AAP: “Het gebouw pakt grote vraagstukken die in de stad spelen tegelijkertijd aan, zoals betaalbaarheid, klimaat en community”.
De Warren is een collectief woongebouw met 36 appartementen in de sociale huur. Er is sprake van ‘collectief wonen’, min of meer een woongroep. Dertig procent van de ruimte is gemeenschappelijk. De bewoners hebben gezamenlijk de rol van opdrachtgever op zich genomen, een projectontwikkelaar is er niet aan te pas gekomen. In theorie is dit dé manier om relatief betaalbare woningen te realiseren.
Zij schakelden Natrufied Architecture in voor het ontwerp. Natrufied is compleet ingesteld op duurzaam en circulair bouwen. Een slimme opzet van de houten draagconstructie maakt een flexibele indeling mogelijk, wat in houtbouw niet vanzelfsprekend is. Het ontwerp is tot stand gekomen tijdens een serie workshops, waarbij bewoners actief hebben deelgenomen aan het ontwerpproces. Dat verklaart het relatief ongestileerde uiterlijk van het gebouw.
De gevelbekleding bestaat uit hergebruikt tropisch hardhout dat nog decennia meekan en met de jaren mooier zal worden. Voor de gevel langs is een raamwerk van hergebruikte houten meerpalen aangebracht. Dit is eindelijk eens een echte duurzame houten gevel, in de zin dat de geveldelen nog lang zullen meegaan. Het raamwerk van meerpalen draagt balkons en een groot aantal roestbruine stalen plantenbakken. Dit wordt een wilde groene gevel waar de buurt enorm veel plezier van zal hebben.
Reacties naar jved@dorensarchitects.nl
4 sterren voor Wooncoöperatie De Warren: ‘Alsof het is gebouwd met wat er verder nog aan losse bouwmaterialen te vinden was’
