Column

Henk Spaan: ‘Tegenliggers’

Over fietsen kan ik duizend woorden schrijven. In de krant stond dat veel mensen in Amsterdam zich onveilig voelen in het verkeer. Ik neem aan dat het vooral om fietsers gaat. Wij zijn immers het meest kwetsbaar?
Van Zeeburgereiland naar IJburg, waar de Appie is en de boekwinkel, loopt een tweebaans fietspad. De tweede baan is voor tegenliggers. Dat is geen prettig idee. Tegenliggers beschouw ik als een metafoor voor de waanzin die ons omringt. Vroeger was het een teken van instabiliteit als je de mensen om je heen als gekken beschouwde. Nu klopt het gewoon aan alle kanten. De kans dat er onder je tegenliggers een krankzinnige schuilt is groot. Kijk eens naar de beelden van deelnemers aan het ‘koffiedrinken’ op het Museumplein: mafkezen zonder uitzondering. Het zijn tegenliggers van nature in gedrag en in hun hoofd. Wat doen tegenliggers, behalve zich niet laten vaccineren? Je hebt er geen enkele greep op, zo onvoorspelbaar zijn ze. Vaak zijn ze gemotoriseerd: brommers, scooters, elektrische fietsen en wielrenners. De laatsten zijn weliswaar niet gemotoriseerd, maar ze gedragen zich even ongeremd als de gemiddelde gemotoriseerde. 
De VanMoof-fiets is een symbool van deze tijd zonder remmingen. De VanMoof is zo duur dat de eigenaar hem bewaart in de huiskamer. Het schuurtje in de tuin is te min voor deze fiets. We leven in een tijd die de auto niet meer serieus neemt als statussymbool. Vroeger, ik heb het over 1958, was de bovenbuurman zo trots op zijn tweedehands Triumph dat hij hem het liefst had gestald in de flat die hij bewoonde. Helaas voor hem zat er een trappenhuis in de weg, dus het karretje stond voor de deur en werd twee keer per week gewassen. Dikke kans dat buurmans nakomelingen een elektrische fiets berijden.
Het fietsen is terug van weggeweest. Ik herinner me het moment in 1975 of daaromtrent dat ik van fietsen zo genoeg had dat ik mijn oude brik tegen de brug zette voor het Centraal Station en hem daar heb achtergelaten. Vanaf dat moment nam ik een taxi.
Een jaar of twintig geleden begon ik weer te fietsen. Ik voel dat het einde van mijn Tweede Fietsperiode snel naderbij komt. Dat danken we aan de VanMoof-fiets, het symbool van de waanzin van onze medeweggebruikers.