Sinds mijn tiende jaar steel ik niet meer uit winkels. De laatste keer ging het om drie rolletjes drop bij de Hema. ‘Drie halen, twee betalen,’ luidde de boodschap. Ik vond dat je beter drie kon halen en nul betalen. Daar dacht de Hema anders over en mijn vader ook nadat ze hem van de winkeldiefstal op de hoogte hadden gebracht. Daarna stal ik geen drop meer. Vijfenzestig jaar geleden werd ik al een volgeling van Rutger Bregman, de uitvinder van het begrip ‘ethisch profileren’.
Wij hebben hier op Zeeburgereiland een Albert Heijn met een zelfscankassa. In de nabijheid vinden we een school of vijf. Tientallen kinderen gaan op hetzelfde moment hun obesitasvoedsel scoren bij de Appie. Het heeft geen enkele zin om ‘ga eens even opzij,’ te zeggen want dat doen ze niet. Ze staan zich een hartvervetting te scannen op de zelfscankassa. Soms jatten ze iets, moeten we aannemen, gezien de statistieken. Zelden tot nooit worden ze gecontroleerd door de zelfscanpolitie. Mijn vrouw wel. Vrijwel elke keer dat ze in die mini-super boodschappen doet, wordt ze gecontroleerd. Waarom weten we niet.
Laatst stond in de Volkskrant dat controle op de doe-het-zelfkassa was wegbezuinigd. Daarvan zijn ze bij de Appie op het Zeeburgereiland nog niet op de hoogte. Heine zei al: ‘Op Zeeburgereiland gebeurt alles vijftig jaar later.’
Elke dag komt mijn vrouw woedend thuis. ‘Ik ben weer gecontroleerd,’ schreeuwt ze al op de gang.
‘Waarom zit je achter de bank?’ vraagt ze.
‘Omdat ik me verstop voor je dagelijkse woedeaanval,’ zeg ik.
‘Waarom word ik altijd gepakt door dat fucking algoritme van Albert Heijn. Ik ben verdomme 77 jaar.’
‘Echt? Dat zou je ook niet zeggen. Ik schat je hooguit op 65,’ zeg ik. Dat bedaart de gemoederen, voor even.
Gisteren had ze er iets op gevonden.
‘Hoe kom je aan die rollator?’ vroeg ik.
‘Geleend van de buurvrouw. Ik ga checken of ze vrouwen met een rollator ook controleren,’ zei ze.
Toen ik de deur hoorde opengaan bleef alles kalm.
‘Hoe ging het? Gecontroleerd?’ vroeg ik. Zwijgend pakte ze haar tas uit. Ze hield een tros bananen op.
‘Ik ben niet gecontroleerd en deze bananen heb ik niet afgerekend,’ zei ze.
Henk Spaan: ‘Fucking algoritme van Albert Heijn’
