Facebook, Instagram, Twitter, Apple, Google, Airbnb, Booking. Ons leven wordt in belangrijke mate beïnvloed door slechts een paar internetgiganten. Ons koopgedrag wordt gestuurd. Prijzen van vliegtickets en hotelkamers fluctueren met het uur, alsof een onzichtbare hand aan de touwtjes trekt. De Amerikaanse schrijver Dave Eggers schreef een hilarisch boek, The Every, over een fictief internetbedrijf waarin alle grote techbedrijven gefuseerd zijn tot één monsterachtig monopolie. Vanaf een ogenschijnlijk idyllische campus in Californië, waar de duizenden medewerkers van The Every wonen en werken, worden bijna wekelijks nieuwe internetplatforms gelanceerd. Met elk nieuw idee vergroot The Every zijn grip op de wereld.
Dave Eggers bedacht voor zijn roman het ene na het andere onwaarschijnlijke concept, om erachter te komen dat zijn idee nog voor het uitkomen van het boek werkelijkheid geworden was. Een van mijn favoriete passages: onder de Everyones, zoals de medewerkers zichzelf liefkozend noemen, wordt met respect gesproken over de briljante, maar bescheiden gebleven collega die het algoritme bedacht waardoor een vliegticket of hotelkamer elke keer dat een potentiële klant erop klikt een beetje duurder wordt.
Een vergelijkbaar algoritme wordt door Booking.com gebruikt. Het is niet toevallig dat er, als je geïnteresseerd bent in een bepaalde hotelkamer, steeds irritante berichten oppoppen als “Nog maar twee kamers over” en “Zojuist bekeken zes anderen een kamer in dit hotel”.
Ik was verbaasd toen ik hoorde dat Booking een Nederlands bedrijf is, want alles aan Booking doet Amerikaans aan. Booking begon met een kantoor in Amsterdam. Dit werd al snel te klein, waarna er in de stad nog vijf kantoren volgden. Als hotel kun je niet om Booking heen, en je hebt de opgelegde provisie maar te betalen. Als je het zo bekijkt is Booking de gesel van de hotelwereld. De positieve kant is dat hotels die anders misschien onvindbaar waren geweest nu vindbaar zijn.
Dat Booking zijn zes kantoren in Amsterdam wilde vervangen door één groot kantoor is op zich begrijpelijk. Maar ook weer niet, nu sommige internetbedrijven ervoor kiezen om helemaal geen kantoor meer aan te houden. Prestige is ongetwijfeld een drijfveer geweest. Het hoofdkantoor moest een tastbaar symbool vormen van een verder alleen digitaal aanwezig bedrijf.
Het van oorsprong Amsterdamse architectenbureau UNStudio kreeg de opdracht. UNStudio werd opgericht door Ben van Berkel en Caroline Bos en groeide uit tot een internationaal bedrijf met vestigingen op vier continenten. Ondanks de grootte van het kantoor is de hand van Ben van Berkel zichtbaar in alle belangrijke ontwerpen. Van Berkel schetst vloeiende lijnen, elegante, abstracte vormen die de zwaartekracht lijken te overwinnen. Ook in het ontwerp voor het Booking-hoofdkantoor is zijn stijl duidelijk herkenbaar.
Het gebouwdeel op de kop van het Oosterdokseiland loopt schuin omhoog richting het spoor en zweeft hoog boven de grond. Het gebouw komt donker en dreigend over. De gevels bestaan voor het grootste deel uit donker glas, bijna zwart, althans als binnen de verlichting uit is. Waar geen glas zit, zoals langs de vloerranden en tegen de onderkant van de uitkragende bouwdelen, zijn kleine maar robuuste zwarte tegels met een reliëf gezet. Een originele keuze, veel interessanter dan de voor de hand liggende grote vlakke platen. Door de reliëftegels ontstaat een ruig, steenachtig oppervlak dat een gave balans vormt met de strakke glasvlakken.
Reacties naar jved@dorensarchitects.nl.
4 sterren voor hoofdkantoor Booking.com: ‘Prestige is ongetwijfeld een drijfveer geweest’
